Het Slimme Handelsbedrijf benut de kansen van veranderende handelsstromen.
De handelsoorlog tussen China en het Westen woedt inmiddels al bijna vijf jaar. Door het strategische belang van ASML speelt Nederland daarin een serieuze rol. Over en weer worden er exportbeperkingen opgelegd. Recent legde China de export van zeldzame aardmetalen verder aan banden. Hierdoor is grafiet, een belangrijke grondstof voor batterijen van elektrische auto’s, moeilijker verkrijgbaar in Europa.
Deze steeds verder oplopende handelsoorlog laat zien dat Europa kwetsbaar is bij de import van bepaalde grondstoffen en producten. Daarom zetten Europese leiders steeds meer in op strategische autonomie, een methode om onafhankelijk te worden van ‘vijandige’ landen. Als gevolg hiervan kunnen internationale handelsstromen de komende jaren flink veranderen. Wat jouw handelsbedrijf hiervan kan verwachten lees je in dit artikel.
Waar is Nederland kwetsbaar?
Nederland kent een sterke internationale positie. Dat brengt naast voordelen ook risico’s met zich mee. Voor een aantal grondstoffen en producten is Nederland sterk afhankelijk van import uit het buitenland. Dat geldt met name voor producten uit China. Dat land levert veel grondstoffen, zoals cruciale metalen voor de energietransitie. Daarnaast is Nederland sterk afhankelijk van Chinese chemicaliën, die vooral in antibiotica worden verwerkt. Ook komen onmisbare grondstoffen voor de productie van chips veelal uit Chinese fabrieken. Door die sterke afhankelijkheid heeft China veel macht en invloed.
Het is echter niet alleen China waar Nederland niet zonder kan. Ook andere landen zijn onmisbaar voor de import van belangrijke grondstoffen en producten. Zo komt veel naftaleen, een belangrijk ingrediënt van plastic, vooral uit Angola. Kolen worden voornamelijk geïmporteerd uit Colombia, terwijl materiaal voor treinsporen uit Zuid-Afrika wordt gehaald.
Wat deze landen met elkaar gemeen hebben is dat ze zich bevinden in een geopolitiek kwetsbare locatie. Dat wil zeggen dat de politieke situatie niet stabiel is of dat Nederland moeizame diplomatieke relaties onderhoudt met deze landen. Dat maakt de leveringszekerheid van bepaalde grondstoffen en producten uiterst onzeker. Het bereiken van strategische autonomie zou meer zekerheid geven en de Europese (en Nederlandse) positie in de wereld versterken.
Oplossing 1: friendshoring
Een mogelijke strategie voor het creëren van meer strategische autonomie is friendshoring. In feite betekent dit het verplaatsen van productie of import van ‘vijandige’ landen naar ‘bevriende’ landen. Hiermee vergroot je de leveringszekerheid op de lange termijn. Voor sommige grondstoffen en producten is dit zeker mogelijk, al betekent dat soms wel een kostenstijging. Onderzoek van de Rabobank wijst uit dat friendshoring al een aantal jaar plaatsvindt en dat deze trend waarschijnlijk doorzet.
Friendshoring betekent in de toekomst dat veel fabriekswerk van China naar India en Bangladesh verplaatst wordt. Inmiddels worden bijvoorbeeld 13% van alles IPhones geproduceerd in India en er wordt aangenomen dat dit percentage blijft stijgen. Sommige grondstoffen en producten kunnen echter nergens anders vandaan gehaald worden, bijvoorbeeld speciale ruwe materialen voor chips afkomstig uit Japan. Dat is een bevriend land, maar voor vergelijkbare producten uit ‘vijandige’ landen geldt dat de kwetsbaarheid blijft, tenzij er een alternatieve strategie gevonden kan worden.
Oplossing 2: circulariteit
Een voorbeeld van zo’n alternatieve strategie is circulariteit. Als je in staat bent om bepaalde kwetsbare materialen te recyclen, hoef je deze niet meer te importeren uit andere landen. De Nederlandse afhankelijkheid van Angolese naftaleen kan afnemen door meer plastic te recyclen. Ook voor recycling geldt echter dat dit niet direct toepasbaar is op alle grondstoffen en producten. Zeker bij hoogwaardige producten als chips of zeldzame metalen is het niet eenvoudig om te recyclen. In dat geval is een laatste mogelijkheid om op zoek te gaan naar een vervangend product. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het vervangen van Colombiaanse kolen voor groene energiebronnen.
Een vooruitblik
Nederland is voor veel belangrijke grondstoffen en producten sterk afhankelijk van het buitenland, en dan met name van China. In een poging die kwetsbare afhankelijkheidspositie te verminderen, zal Nederland meer investeren in strategische autonomie. Dat kan door de import te verplaatsen naar bevriende landen of door belangrijke grondstoffen en producten circulair te verwerken. Deze nieuwe internationale strategie zal ertoe leiden dat bepaalde handelsstromen veranderen. Als handelsbedrijf is het cruciaal om hiervan op de hoogte te zijn. Bepaalde importmogelijkheden kunnen verdwijnen terwijl nieuwe kansen zich voordoen. Flexibiliteit is onmisbaar.
Abonneren op blogs over Het Slimme Handelsbedrijf? Stuur een e-mail naar office@hbsoftware.nl.